पोस्ट्स

सप्टेंबर, २०२१ पासूनच्या पोेस्ट दाखवत आहे

श्रीमंत, सार्वजनिक वाहतूक, आणि दूरचा दिवा

इमेज
  काही दिवसांपूर्वी डॉ. अजित रानडे ह्यांचे एक विधान चर्चेत आले. त्यात त्यांनी विकसित देशाची काही लक्षणे सांगितली होती. त्यातले एक लक्षण होते – ते म्हणजे विकसित देश ही अशी अवस्था आहे जिथे श्रीमंत लोकही पब्लिक ट्रान्सपोर्ट, म्हणजे बसेस , रेल्वे , मेट्रो ह्यांनी प्रवास करतात. भारतातील, विशेषतः महानगरांतील सार्वजनिक वाहतुकीची अवस्था माहित असलेल्या लोकांना हे विधान किती आश्चर्यकारक आहे हे सहज कळेल. थोडक्या शब्दात सांगायचं तर at present, travelling by public transport in Indian cities is an indignity where your identity is crushed by crowd, queue, and delays. पण डॉ. रानडे हे उगाच विधाने करणारे आहेत असं मला , मी आजवर त्यांचं जे वाचलं-ऐकलं आहे त्यातून वाटत नाही. त्यामुळे मी त्यांच्या विधानावर थोडा विचार केला. डॉ . रानडे ह्यांचे विधान हे आदर्शवादी आहे हे कळणे कठीण नाही . आपण जे वास्तव अनुभवत आहोत त्यात आपल्या परिचयातील सधन व्यक्ती ह्या सार्वजनिक वाहतूक व्यवस्था वापरत नाहीत. आपण ज्या कार्यालयांत काम करतो तेथील उच्चपदस्थ हे स्वतःच्या वाहनांनी कार्यालयात येतात असं अनेकांचं निरीक्षण असेल.

मुंबई आणि लोकल ट्रेन: लाईफलाईनचे दुष्परिणाम?

इमेज
  १५ ऑगस्ट २०२१ पासून लसीचे दोन्ही डोस घेतलेल्यांना मुंबई लोकल ट्रेन वापरण्याची मुभा राज्य सरकारने दिली. जवळपास महिनाभर आधीपासूनच लोकल ट्रेन वापरायची मुभा देण्याची मागणी प्रवासी संघटना आणि विरोधी पक्ष करत होते. कोव्हीड-१९ च्या लाटेनंतर परिस्थिती पूर्वपदावर येत असताना, पहिल्या व दुसऱ्या अशा दोन्ही लाटांच्या नंतर , लोकल ट्रेन सुविधा सुरु करणं हा मुंबई महानगर प्रदेशासाठी कळीचा मुद्दा बनलेला होता. मुंबई महानगर प्रदेश (मुंबई महानगरपालिका क्षेत्र आणि ठाणे , पालघर , आणि रायगड जिल्ह्यांतील पूर्ण किंवा बराचसा शहरी भाग) आणि लोकल ट्रेन ह्यांचा परस्परसंबंध हा भारतातील अन्य महानगरांच्या सार्वजनिक वाहतूक सेवेशी असणाऱ्या संबंधांहून वेगळा आहे. (सारणी १) मुंबई महानगरक्षेत्र आणि लोकल ट्रेन ह्यांचा परस्परसंबंध आणि त्यातून निर्माण होणारी परिस्थिती ह्याचा आढावा प्रस्तुत लेखात घेतलेला आहे. सारणी १: भारतातील महानगरांची तुलना   महानगर जिल्हा १   निवास ते कार्यालय प्रवासाची सरासरी (कि.मी.) २ ५१ किमीहून अधिक प्रवास करणाऱ्यांचे प्रमाण (%) लोकल ट्रेन वापर